Czym są zaburzenia osobowości?

Zaburzenia osobowości to zaburzenie psychiczne. Ujawnią się pod postacią głęboko zakorzenionych, trwałych wzorców postępowania. Obejmują także wzorce, które nie są przystosowane w relacji ze środowiskiem. To prowadzi do trudności w funkcjonowaniu społecznym i behawioralnym. Zaburzenia mogą także dotyczyć trudności w przeżywaniu siebie i innych oraz stosunku do samego siebie.

Przyczyny występowania zaburzeń osobowości

Głównymi czynnikami, które wpływają no pojawienie się zaburzeń, maja podłoże biologiczne, genetyczne i psychospołeczne. Do niedawna wielu badaczy głównie skupiało się na wpływie rodziny i środowiska na występowanie zaburzeń.

Od niedawna jednak przykłada się większą uwagę do czynników genetycznych, ze względu na to, że zaburzenia osobowości najczęściej pojawiają się w wieku młodzieńczym, a są diagnozowane dużo później. Przez to ciężej jest leczyć owe zaburzenia, gdyż mogą się one nasilać, jeżeli nie pracuje się nad nimi od początku.

W taki sposób pojawia się nadzieja na zwalczanie tych zaburzeń już we wcześniejszych okresach życia rozwojowego.

Psychoterapia analityczna w leczeniu zaburzeń osobowości

Psychoterapia analityczna to metoda leczenia, która polega na tworzeniu relacji pomiędzy terapeutą a pacjentem, w celu przepracowania danego problemu.

Najczęściej polega na metodzie odtwarzania, gdzie pacjent podczas spotkania wraca do swojej przeszłości i przepracowuje znaczące relacje, które wpływają na jego aktualny stan. Jest tutaj wymagane aktywne uczestnictwo z obu stron, dlatego terapia trwa przez jakiś okres czasu.

Jest ona dostosowywana indywidualnie do każdego z pacjentów, po to aby miała własny rytm, co pozwala na wielokrotne odkrywanie tych samych obszarów psychiki i przepracowywanie problemu.

Relacja pacjent – terapeuta w psychoterapii analitycznej

Psychoterapia psychoanalityczna ma na celu uzyskanie głębokich i trwałych zmian strukturalnych osobowości. Duża część tej terapii poświęca czas na relacje pacjent-terapeuta.

Dlaczego jest to taka istotna część psychoterapii?

Dlatego, że podczas tego typu terapii, pacjent przenosi wcześniejsze związki z osobami ważnymi w jego życiu na terapeutę. W taki sposób terapeuta jest włączony w jego świat poprzez interpretacje snów, lęków, mechanizmów obronnych. w tym głównie przeniesienia.

Taka forma terapii może budzić pewne obawy u pacjenta, jednak obecność tych zjawisk wpływa na efektywność terapii. W taki sposób terapeuta „pochłania” wszystkie problemy i zaburzenia, a następnie je przepracowuje.

Podział zaburzeń osobowości według ICD-10

ICD-10 to Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych opracowana przez Światową Organizację Zdrowia. Zaburzenia osobowości zostały umieszczone w grupie F.60 i F.61 klasyfikacji ICD-10.

Specyficzne zaburzenia osobowości F60

  • Osobowość paranoiczna – występuje chłód emocjonalny, wycofywanie się z kontaktów z innymi, wrogość, nadmierna podejrzliwość, wrażliwość na lekceważenie i krytykę, niezdolność do wybaczania urazy
  • Osobowość schizoidalna – tendencja do izolowania się, niewytwarzania silnych związków oraz wycofywania się z kontaktów emocjonalnych i społecznych, które uważane są za niepotrzebne
  • Osobowość dyssocjalna – inaczej nazywana psychopatią, osobowością antyspołeczną. Występuje deficyt emocji, uczenia się i relacji interpersonalnych.
  • Osobowość chwiejna emocjonalnie
    • Osobowość chwiejna emocjonalnie typ impulsywny F60.30 – wzorzec zachowań gwałtownych, przy braku przewidywania ich konsekwencji.
    • Osobowość chwiejna emocjonalnie typu borderline F60.31 – wahania nastroju, napady intensywnego gniewu, niestabilny obraz siebie, silny lęk przed odrzuceniem, chroniczne uczucie pustki
  • Osobowość histrioniczna – przesadny wyraz emocjonalny, teatralność zachowań, staranie o zwrócenie na siebie uwagi i prowokacyjna seskualność
  • Osobowość anankastyczna – dbałość o porządek, perfekcjonizm, kontrola umysłowa i w kontaktach interpersonalnych
  • Osobowość lękliwa(unikająca) F60.6 – na pierwszym planie ukazują się trudności w kontaktach społecznych i unikanie ich, mimo dążenia do bycia akceptowanym i pragnienia relacji interpersonalnych oraz zaniżona samoocena
  • Osobowość zależna – przesadna potrzeba bycia pod opieką, prowadząca do zachowań nacechowanych uległością oraz strachem przed opuszczeniem
  • Inne określone zaburzenia osobowości F60.8
  • Zaburzenia osobowości BNO (bliżej nie określone) F60.9
  • Zaburzenia osobowości mieszane i inne F61.0